TÒA ÁN TUYÊN BỊ CÁO KHÔNG CÓ TỘI QUA THỰC TIỄN THI HÀNH BỘ LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ NĂM 2015 ĐƯỢC SỬA ĐỔI, BỔ SUNG NĂM 2021

Tóm tắt

Trong công tác phòng chống tội phạm, các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự của Việt Nam thực hiện các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử về cơ bản đã bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tuy nhiên, vẫn xảy ra tình trạng Tòa án tuyên bị cáo không phạm tội khi xét xử vụ án hình sự; có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó: có trường hợp do các vi phạm về tố tụng hoặc vi phạm nghiêm trọng trong áp dụng pháp luật hình sự ở giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố dẫn đến oan, sai, có vụ nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận; có trường hợp xuất phát từ hoạt động xét xử của Tòa án đã nhận định, đánh giá không toàn diện, không phù hợp tài liệu chứng cứ khách quan của vụ án; nhiều trường hợp do Nhà nước có thay đổi về chính sách pháp luật nên hành vi không cấu thành tội phạm; bên cạnh đó, còn có nguyên nhân là tồn tại một số quy định chồng chéo và mâu thuẫn giữa các văn bản luật cùng điều chỉnh một vấn đề hoặc quy định chưa mạch lạc dẫn đến những cách hiểu, áp dụng pháp luật khác nhau, gây ra nhiều khó khăn trong việc thi hành pháp luật trên thực tế.

Bài viết này trong khuôn khổ Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường triển khai nhằm mục đích đánh giá thực trạng để xác định các dạng vi phạm thường gặp, làm rõ nguyên nhân tình trạng án hình sự Tòa án xét xử đã tuyên bị cáo không phạm tội, từ đó có một số kiến nghị giải pháp phù hợp góp phần bảo đảm việc đấu tranh xử lý tội phạm chính xác, đúng pháp luật và kịp thời, đồng thời ngăn ngừa tới mức thấp nhất mọi hành vi xâm phạm quyền con người, quyền công dân được Hiến pháp quy định.